Len là gì? Những điều thú vị bạn chưa viết về loại vải len.
Len là gì, có cấu tạo, đặc tính ra sao và được ứng dụng như thế nào? Hãy cùng GAKVN khám phá những điều thú vị về loại vải đặc biệt này nhé.
Len là gì?
Len là một loại sợi tự nhiên có nguồn gốc từ lông của các loài động vật như cừu, dê, lạc đà alpaca, thỏ angora, v.v. Trong số đó, len lông cừu là phổ biến nhất. Sợi len được thu hoạch, làm sạch và kéo thành sợi, sau đó được dệt hoặc đan thành vải.
Đặc điểm nổi bật của len là cấu trúc sợi xoắn và có vảy, tạo ra các túi khí nhỏ li ti giữa các sợi, giúp giữ nhiệt hiệu quả. Từ hàng ngàn năm nay, len đã được con người sử dụng để làm quần áo, chăn mền và nhiều vật dụng khác nhờ khả năng giữ ấm vượt trội và độ bền cao.
Phân tích cấu tạo và đặc tính của vải Len
Thành phần
Thành phần chính của vải len là protein động vật (chủ yếu là keratin), được lấy từ lông của các loài vật:
- Lông cừu: Phổ biến nhất, mang lại độ ấm, mềm mại và đàn hồi tốt.
- Lông dê: Gồm các loại như Cashmere (siêu mềm, nhẹ, ấm) và Mohair (bóng mượt, bền).
- Lông lạc đà Alpaca: Mềm mại, nhẹ hơn lông cừu, có khả năng giữ nhiệt tốt và không gây ngứa.
- Lông thỏ Angora: Rất mềm, bông và nhẹ, nhưng dễ rụng lông.
- Các loại len pha: Len cũng có thể được pha trộn với các sợi khác như cotton (len cotton), polyester để tăng cường đặc tính hoặc giảm giá thành.
Cấu trúc sợi và khả năng giữ nhiệt
- Cấu trúc sợi: Sợi len có cấu trúc xoắn tự nhiên (crimped) và bề mặt có các vảy nhỏ (scales). Những đặc điểm này giúp các sợi len đan xen vào nhau, tạo ra các túi khí nhỏ giữa các lớp vải.
Khả năng giữ nhiệt: Các túi khí này hoạt động như một lớp cách nhiệt tự nhiên, ngăn cản sự thoát nhiệt của cơ thể ra ngoài và giữ ấm hiệu quả, ngay cả khi vải bị ẩm. Đây là một trong những lý do chính khiến len trở thành chất liệu giữ ấm tuyệt vời.
Định lượng vải và cảm giác (GSM – gram/m²)
Định lượng của vải len rất đa dạng, từ mỏng nhẹ đến dày dặn, tùy thuộc vào loại len và kiểu dệt:
- Định lượng phổ biến: Rất đa dạng, từ 150gsm (len mỏng) đến hơn 500gsm (len dày, nặng).
- Đặc điểm: Vải len thường có trọng lượng từ trung bình đến nặng, tạo độ ấm và đứng dáng tốt. Cảm giác chạm vào từ mềm mại, mịn màng (Cashmere, Merino) đến hơi thô ráp (len lông cừu thường, Shetland) tùy loại.
Ưu và nhược điểm của vải Len
Ưu điểm nổi bật của vải Len
- Giữ ấm vượt trội: Đây là ưu điểm lớn nhất của len, nhờ cấu trúc sợi đặc biệt tạo ra các túi khí cách nhiệt, giữ ấm hiệu quả ngay cả trong điều kiện ẩm ướt.
- Thoáng khí và thoát ẩm: Mặc dù giữ ấm, len vẫn có khả năng điều hòa nhiệt độ cơ thể, cho phép hơi ẩm bay hơi, giúp người mặc không bị bí bách.
- Độ bền cao và đàn hồi tốt: Sợi len có tính đàn hồi tự nhiên, giúp vải ít bị nhăn, giữ form dáng tốt và có khả năng chống mài mòn.
- Kháng khuẩn và chống mùi tự nhiên: Len có khả năng kháng khuẩn tự nhiên, giúp giảm sự phát triển của vi khuẩn gây mùi, nên quần áo len ít bị hôi hơn so với các loại vải khác.
- Khả năng chống cháy tự nhiên: Len khó bắt lửa và có khả năng tự dập tắt khi ra khỏi nguồn nhiệt.
- Thân thiện với môi trường: Là sợi tự nhiên, len có khả năng phân hủy sinh học và là nguồn tài nguyên tái tạo.
Nhược điểm của vải Len
- Dễ bị co rút và giãn: Len có thể bị co rút nếu giặt ở nhiệt độ cao hoặc giãn ra nếu phơi không đúng cách.
- Dễ bị xù lông (pilling): Do đặc tính ma sát, một số loại len có thể bị xù lông sau một thời gian sử dụng.
- Gây ngứa: Một số người có làn da nhạy cảm có thể cảm thấy ngứa hoặc khó chịu khi mặc len lông cừu thường. (Các loại như Merino, Cashmere thường mềm hơn và ít gây ngứa).
- Khó bảo quản và vệ sinh: Len thường yêu cầu giặt tay hoặc giặt khô, tránh vắt mạnh và sấy ở nhiệt độ cao để tránh làm hỏng sợi.
- Dễ bị côn trùng phá hoại: Sợi len là protein nên dễ bị sâu bướm và các loại côn trùng khác ăn mòn nếu không được bảo quản cẩn thận.
- Giá thành cao: Đặc biệt là các loại len cao cấp như Cashmere, Alpaca, Merino có giá thành khá đắt đỏ.
Vải len là loại vải có đặc tính vượt trội về giữ ấm, mềm mại, đã và đang khẳng định vị thế của mình trong ngành thời trang và dệt may. Từ những sản phẩm giữ ấm thiết yếu đến các món đồ xa xỉ, len luôn mang đến sự thoải mái và vẻ đẹp tự nhiên. Còn nếu bạn là xưởng may hãy tham khảo ngay cửa hàng vải GAK để mua sắm các loại vải may đồng phục chất lượng nhé.